Sürekli iş göremezlik nedir?
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve engellilik nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu’nca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış olmasına sürekli iş göremezlik denilmektedir.
Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının meslekte kazanma gücündeki azalma oranı ile alakalı olup en az oranında azalma sonucu sigortalıya bağlanacaktır.
Sürekli iş göremezlik gelirinin hesaplanması
Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının mesleğinde kazanma gücünün kaybı oranına göre hesaplanır. Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, 17 nci maddeye göre hesaplanan aylık kazancının % 70'i oranında gelir bağlanır.
Meslekte kazanma gücüne göre sigortalıya sürekli tam iş göremezlik ya da sürekli kısmi iş göremezlik geliri bağlanır.
Sürekli tam iş göremezlik geliri hesaplama ve gelirin bağlanması
Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, 5510 sayılı Kanunun17 nci maddesine göre hesaplanan aylık kazancının % 70'i oranında gelir bağlanır.
Sürekli tam iş göremezlik hâli, sigortalının meslekte kazanma gücünün 100 de 100'ünün kaybedilmesi ile sigortalıya bağlanacaktır.
İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç tespiti yapılmaktadır.
İş kazasının veya doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde 5510 sayılı Kanun 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Rapor Parası Geçici İş Göremezlik Ödeneği Detayları konulu içeriğimizde örnek rapor parası hesaplama işlemini görebilirsiniz. İçeriğimize ulaşmak için TIKLAYINIZ..
Sürekli kısmi iş göremezlik geliri nasıl hesaplanır?
Sürekli kısmî iş göremezlikte sigortalıya bağlanacak gelir, tam iş göremezlik geliri gibi hesaplanarak bunun iş göremezlik derecesi oranındaki tutarı kendisine ödenir.
Sürekli kısmi iş göremezlik hâli ise ilâ %99,99’unun kaybedilmesi durumunu ifade eder.
Sürekli kısmi iş göremezlik geliri ile sürekli tam iş göremezlik geliri sigortalılara başka birinin bakımına muhtaç oldukları durumda farklı ödenmektedir. Sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise gelir bağlama oranı % 100 olarak uygulanır. 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanlara, sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
Sürekli iş göremezlik raporu kontrol muayenesi
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış olan sigortalının yeniden tedavi ettirilmesi halinde meslekte kazanma gücünü ne oranda yitirdiği, birinci fıkrada belirtilen sağlık kurullarından alınacak raporlara göre yeniden tespit olunur.
Hem sürekli iş göremezlik hem de geçici iş göremezlik geliri bağlanması
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış sigortalılardan, aynı özürlülük veya meslek hastalığı nedeniyle istirahat raporu alanlara, yazılı istek tarihinden itibaren 18 inci maddeye göre hesaplanacak bir günlük geçici iş göremezlik ödeneği ile aylık sürekli iş göremezlik gelirinin otuzda biri arasındaki fark, her gün için geçici iş göremezlik ödeneği olarak verilir.
Yeniden sürekli iş göremezlik haline uğrama
Sigortalının yeniden bir iş kazasına uğraması veya yeni bir meslek hastalığına tutulması halinde, meydana gelen özürlerin bütünü göz önüne alınarak kendisine, sürekli iş göremezliğini doğuran son iş kazası veya meslek hastalığı sırasındaki kazancı üzerinden gelir hesaplanır.
Ancak, sigortalının son iş kazası veya meslek hastalığı sırasındaki günlük kazancına göre bulunacak geliri, hesaplanan ilk gelirinden az ise sigortalının sürekli iş göremezlik geliri ilk kazanç üzerinden ödenir.
İş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik hallerinde meslekte kazanma gücündeki kayıp oranının belirlenmesine Kurum Yönetmelikleri yol gösterici olacaktır.
Sürekli iş göremezlik durumunun tespiti
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan engellilik nedeniyle meslekte kazanma gücü kaybı olan sigortalılara sürekli iş göremezlik gelirinin bağlandığını yukarıda belirtmiştik.
Sürekli iş göremezlik durumunun tespiti için Kurum Sağlık Kuruluna gönderilecek belgeler arasında, varsa;
- İlk işe giriş sağlık raporu,
- İş kazası ve meslek hastalığı bildirim belgesi,
- Olayın Kanuna göre iş kazası olup olmadığı veya sigortalının meslek hastalığına yakalandığı işyerine ait çalışma şartlarını net olarak belirtir soruşturma raporu ve tutanaklar
- Mahkemelerce iş kazası veya meslek hastalığı olduğunun kabul edildiğine dair belgeler,
- Çalışır veya çalışamaz raporu,
- Geçici iş göremezlik ödeneği belgesi,
İş kazasından sonra veya meslek hastalığının tedavisi için başvurduğu hastanelerden alınan epikrizler ile tedavisi tamamlanıp bulguları sekel hâlini aldıktan sonra, son durumunu gösterir sağlık kurulu raporu ve dayanağı tüm belgeler bulunur.
Sürekli iş göremezlik geliri için işi bırakmak gerekir mi?
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, sigortalının çalıştığı işten ayrılması, iş yerini kapatması veya devretmesi şartı aranmaz.
Örneği Kurumca hazırlanan tahsis talep dilekçesi ile ilgili üniteye başvurması yeterlidir. Tahsis talep dilekçesine bir adet belgelik fotoğraf eklenir.
Sürekli iş göremezlik gelirinin miktarını etkileyen faktörler
Sigortalının kendisinden kaynaklanan sebeplerle tedavi süresinin uzaması, iş göremezliğinin artması, Sigortalıdan kaynaklanan sebeplerle tedavi süresinin uzaması, iş göremezliğinin artması, Sürekli iş göremezlik gelirinin bağlanması yönünden sigortalıların sorumluluğu,
Durumlarına göre sürekli iş göremezlik geliri miktarı değişmektedir.
Sürekli iş göremezlik kontrol muayenesi
Kurum yürütülen soruşturma kapsamıyla sınırlı olmak üzere;
a) Sağlık hizmeti alan genel sağlık sigortalısından veya bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden, sağlık hizmetinin gerçekten alınıp alınmadığını,
b) Sigortalının, isteğe bağlı sigortalının veya bunların hak sahiplerinin malûllük, iş göremezlik raporlarında belirtilen rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığını,
tespit amacıyla kontrol muayenesi ve tetkik yaptırılmasını talep edebilir.
Malûllük, vazife malûllüğü aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış sigortalılar, malûllük durumlarında artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduğunu ileri sürerek aylık ve gelirlerinde değişiklik yapılmasını isteyebilecekleri gibi;
Kurum da harp malûllüğü, vazife malûllüğü, malûllük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış sigortalılar ile aylık veya gelir bağlanan ve çalışma gücünün en az % 60'ını yitiren malûl çocukların kontrol muayenesine tâbi tutulmasını talep edebilir.
Kurumca yaptırılan kontrol muayenesinde veya sigortalının isteği üzerine ya da işe alıştırma sonunda yapılan muayenesinde yeniden tespit edilecek malûllük durumuna göre, malûllük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri, yeni malûllük durumuna esas tutulan raporun tarihini takip eden ödeme dönemi başından başlanarak artırılır, azaltılır veya kesilir.
Sürekli iş göremezlik gelirinin kesilmesi
Sürekli iş göremezlik geliri, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bazı usul ve esaslar sonucunda kesilebilir.
Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başına kadar kabul edilebilir bir özürü olmadığı halde kontrol muayenesini yaptırmayan sigortalının malûllük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri ile çalışma gücünün en az % 60'ını yitiren malûl çocukların kendilerine bağlanmış olan gelir veya aylığı, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başından itibaren kesilir.
Ancak, kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten başlayarak üç ay içinde yaptıran ve malûllük veya sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilen sigortalının veya aylık ya da gelir bağlanmış olan malûl çocuğun kesilen aylık veya geliri, kesildiği tarihten başlanarak yeniden bağlanır.
Kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten üç ay geçtikten sonra yaptıran ve malûllük veya sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilen sigortalının malûllük aylığı veya yeni sürekli iş göremezlik derecesine göre hesaplanacak geliri, gelir veya aylık bağlanan çalışamayacak durumda malûl çocukların ise almakta oldukları gelir veya aylık, rapor tarihinden sonraki ay başından başlanarak yeniden bağlanır.
Sürekli iş göremezlik geliriniz BİBİLENVAR ile güvence altında
Hemen Bibilenvara üye olarak, sürekli iş göremezlik gelirini hak edip etmediğinizi, ne kadar sürekli iş göremezlik hakkınızın olduğunu, sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik ödenmesi hakkında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Rapor parası geçici iş göremezlik ödeneği kategorisi yazılarımız için TIKLAYINIZ..
İş kazası meslek hastalığı kategorisi yazılarımız için TIKLAYINIZ..
Devlet tarafından yapılan ödemeler kategorisi yazılarımız için TIKLAYINIZ..